به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، امروزه اگر گوشی موبایل‌تان را بردارید و وارد فضای مجازی شوید، تقریبا در هر گوشه و کنار شبکه‌های اجتماعی، با تصاویری از غذاهای خوشمزه، دسرهای جذاب و فست‌فودهایی که از هر سو سر می‌زنند، روبه‌رو می‌شوید. شاید فکر کنید که این تصاویر فقط به اشتهای‌تان پاسخ می‌دهند، اما واقعیت این است که این غذاهای رنگارنگ و وسوسه‌انگیز، به‌طور جدی در حال شکل‌دادن به عادات غذایی جدید در میان مردم هستند.

حالا بگذاریدکمی عمیق‌تر شویم؛همین فود بلاگرهاکه شاید همیشه به‌عنوان یک سرگرمی کوچک درفضای مجازی دیده شوند، می‌توانند در پشت این تصاویر خوشمزه و رنگارنگ، تاثیرات بزرگی بر سلامت و الگوهای تغذیه‌ای جامعه بگذارند. جالب اینجاست که این تأثیرات، به‌ویژه در ایران، در حال تبدیل‌شدن به یکی ازدغدغه‌های جدی بهداشتی است. بحران چاقی، که روز به روز افزایش پیدا می‌کند، به‌نوعی همزمان با گسترش این نوع تبلیغات غذایی در فضای مجازی رشد کرده است. بنابراین قصد داریم تا در گفت‌وگو با دکتر سید ضیاءالدین مظهری، دکترای تخصصی تغذیه و رژیم‌درمانی بررسی کنیم که چگونه فود بلاگرها می‌توانند در تغییر عادات مصرفی مردم و به‌ویژه در تشدید بحران چاقی ایران نقش داشته باشند و چه تغییراتی در انتخاب‌های غذایی و رفتارهای مردم ایجاد کرده‌اند.

این روزها فودبلاگرها چقدر در تغییر عادات غذایی ایرانی‌ها اثرگذارند؟

تهاجم فرهنگی غذایی سال‌هاست که در کشور اتفاق افتاده. وقتی مغازه‌ها و غرفه‌های غذای سنتی یکی پس از دیگری بسته می‌شوند، جایگزین آن فست‌فودها هستند که با استفاده ازجاذبه‌های بصری و بویایی افراد را به طرف خود جذب می‌کنند و با ارائه غذاهای ارزان و ذائقه‌پسند اما خانه‌خراب‌کن جوانان وسرمایه‌های مملکت را از غذاهایی که لازمه رشد جسمی و گسترش فکر و اندیشه آنهاست، دور می‌کنند. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که بدترین و ارزان‌ترین غذای خانه از نظر تامین نیازهای زیستی و ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌ها از غذاهای بهترین رستوران‌ها و هتل‌های چندستاره هم مفیدتر است.

چرا آقای دکتر؟

چون این غذاها برخلاف ظاهر اغواکننده، ترکیبات بسیار مضری از بابت مواد اولیه، تکنیک فرآوری و عدم نگهداری در دمای مناسب دارند. اغلب مسمومیت‌ها و بیماری‌هایی که افراد به آن دچار می‌شوند ناشی از همین غذاهاست و به‌ندرت اتفاق می‌افتد تا فرد از طریق غذایی که در خانه تهیه شده است آسیب ببیند. از قدیم گفته‌اند مشک آن است که خود ببوید، نه آن‌که عطار بگوید؛ بنابراین هرچه تبلیغ گسترده‌تر و دلنشین‌تر باشد، آثار تخریبی آن بیشتر و کیفیت خدمات ارائه‌دهنده پایین‌تر است، چراکه هزینه این تبلیغات پرزرق‌وبرق از کاهش کیفیت غذاها و تحمیل قیمت‌های اضافی به مشتریان تامین می‌شود. 

تاثیر این نوع غذاها بر سلامت و آینده فرد چیست؟

مسأله تغذیه از دو جنبه قابل توجه است. نخست، پاسخ‌دادن به گرسنگی‌های ظاهری که به‌سرعت نمایان می‌شوند و ما را وادار به سیر شدن می‌کنند. زمانی که سطح گلوکز خون کاهش می‌یابد، مغز فرمان گرسنگی کاذب را صادر می‌کند تا انرژی مورد نیازش را تأمین نماید. در شرایطی که گرسنگی فرد را به‌شدت آزار می‌دهد، هر نوع غذایی برای او خوشمزه به نظر می‌رسد؛ اما این تنها به رفع موقتی گرسنگی کمک می‌کند و نمی‌تواند نیازهای میلیاردها سلول بدن را که به ۵۰ نوع ریزمغذی، درشت‌مغذی و متابولیسم‌های مختلف نیاز دارند، برآورده سازد. بدن ما مثل یک آسمانخراش است که جهت ساخت آن باید پی و بدنه‌ محکمی داشته باشد تا با اولین زلزله بر سرمان خراب نشود. تغذیه به‌ویژه برای دانش‌آموزان که در حال رشد هستند و علاوه بر انرژی، به مواد معدنی مختلف یعنی ۱۳ویتامین، ۱۶موادمعدنی، فیبرهای محلول و نامحدود و آنتی‌اکسیدان‌های مختلف که بتواند در آلودگی هوا رادیکال‌های آزاد را خنثی کند، بسیار اهمیت دارد؛ اما تبلیغات به‌جای آن‌که افراد را به مصرف تغذیه و نوشیدنی‌های سالم مثل آب و دوغ تشویق کنند به آنها انواع و اقسام نوشابه‌های رنگی و گازدار و غذاهایی سرشار از چربی‌های اشباع‌نشده را هدیه می‌کنند! 

مثلا مصرف یک وعده فست‌فود تا چه میزان ترانس وارد بدن می‌کند؟

بستگی دارد فرد تا چه مقدار غذا در هر وعده مصرف کند، چراکه نیاز افراد به انرژی و غذا مثل اثرانگشت است و هر فرد در ارتباط با جنس، سن، وضعیت فیزیولوژی و اقلیم متفاوت است. اما به‌طورکلی، اگر ۳درصد از انرژی بدن از روغن‌های حاوی چربی‌های ترانس تأمین شود، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، عروقی، کبدی، مفصلی و خونی تا ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. مثلا اگر فردی ۲۲۰۰ کالری در روز احتیاج دارد تامین این نیاز از چربی‌ها که در هر گرم ۹ کیلو کالری دارند، کافی نیست و باید طبق یک نسبت فیزیولوژیکی باشد. یعنی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد انرژی کل بدن از چربی‌های جامد یا مایع دارای یک یا چند باند دوگانه، حداقل ۱۰ تا ۲۰ درصد از پروتئین‌ها و ۴۰ تا ۶۰ درصد انرژی نیز از قندها تامین شوند. بنابراین ما باید از منابع متنوعی استفاده کنیم که همراه تامین انرژی بتواند ویتامین‌های محلول در آب و چربی، فیبرهای محلول و نامحلول و آنتی‌اکسیدان‌های مختلف مورد نیاز بدن را تامین کند. اما متاسفانه غذاهای فست‌فودی انرژی فراوان و چربی‌های بیماری‌زا دارند و هیچ‌گونه ویتامین‌هایی که به نور و گرما حساس هستند را در بر ندارند. اگر افرادی در هر موقعیتی کیفیت را فدای کمیت غذا کنند گرچه به‌ظاهر صرفه‌جویی می‌کنند اما در بلندمدت کیفر این موضوع به‌صورت بیماری‌های صعب‌العلاج و لاعلاج تجلی پیدا می‌کند که هزینه‌های درمانی این بیماری‌ها هزاربرابر بیشتر از سرمایه‌گذاری برای تغذیه سالم است.